skip to main content
Health and Wellbeing
Partner Iechyd a Llesiant Cymru

Mae newidiadau mewn cymdeithas yn golygu bod aelodau o deuluoedd erbyn hyn yn aml yn byw milltiroedd i ffwrdd, mewn trefi a dinasoedd gwahanol, hyd yn oed mewn gwledydd gwahanol weithiau. Mae gofalu am rywun – neu rannu gofal rhywun – sy’n byw ymhell i ffwrdd yn dod â’i heriau, pryderon a rhwystredigaeth ei hun.

Os ydych chi’n rhan o ofal rhywun o bell, ni fyddwch yn gallu rhoi’r gorau i bopeth a theithio milltiroedd bob tro mae mân argyfwng. 

Trefnu cymorth gan y gwasanaethau cymdeithasol

Cysylltwch â’ch cyngor lleol a threfnwch asesiad o anghenion eich perthynas/ffrind. Os gallwch chi fod yna pan fydd yr asesiad yn digwydd, soniwch am y ffaith eich bod yn gofalu o bell ac yn methu darparu gofal rheolaidd i’r person. Caiff hyn ei gymryd i ystyriaeth wrth bennu cynllun cymorth y person.

Y math priodol o dai

Mae byw yn y lle priodol yn hanfodol bwysig. Efallai y bydd rhywun sy’n cael anawsterau wrth fyw ar ei ben ei hun mewn tŷ dau lawr sydd ag ystafell ymolchi i fyny’r grisiau yn ymdopi’n braf mewn llety â chymorth. Os na, efallai ei bod hi’n bryd ystyried gofal preswyl, yn agosach at eich cartref chi o bosib (ond dim ond os yw'r person sy'n derbyn gofal yn hapus gyda'r symud arfaethedig).

Os yw’r person eisiau parhau i fyw gartref, mae’n werth ystyried rhai addasiadau i’r tŷ.

Technoleg

Mae llawer o ffyrdd y gall technoleg helpu gyda heriau gofalu o bell.

Bydd tele-ofal a larymau cymunedol yn rhoi tawelwch meddwl i chi pan na allwch chi fod yno, a bydd cymhorthion byw bob dydd yn helpu’r person arall i fyw yn annibynnol.

Mae gan Carers UK (Saesneg yn unig) lawer o gyngor am offer a thechnoleg.

Os ydych chi’n rhan o grŵp ehangach o deulu neu ffrindiau sy’n helpu i ofalu am rywun, yna gall cyfryngau cymdeithasol eich helpu i gael yr wybodaeth ddiweddaraf a rhannu negeseuon.

Mae app Jointly (Saesneg yn unig) yn cynnig ffordd syml, ymarferol i deuluoedd rannu gwybodaeth a chyd-drefnu’r rôl ofalu ymhlith y sawl sy’n helpu i edrych ar ôl anwylyn.

Rhannu rôl ofalu

Holwch a ydy unrhyw un arall yn fodlon rhannu rôl ofalu, hyd yn oed os yw hynny dim ond yn gymydog sy’n galw i mewn unwaith neu ddwy yr wythnos i helpu gyda thasgau cartref. Yn dibynnu ar eu hamgylchiadau unigol nhw a faint o oriau maen nhw’n gofalu, mae hyd yn oed yn bosibl y byddan nhw’n gymwys i dderbyn Lwfans Gofalwr.

Argyfyngau

Pan fyddwch chi’n gofalu o bell, mae’n hanfodol ystyried beth allai ddigwydd yn achos argyfwng. Mae teithio yn gallu bod yn flinderus iawn ac os ydych chi’n sâl, mae’n bosibl na fyddwch chi’n gallu ymdopi â’r daith.

Diweddariad diwethaf: 09/02/2023